Kariera naukowa kobiet - bariery w rozwoju

[1] Brak wsparcia ze strony przełożonych, czynniki kulturowe oraz mała pomoc partnerów życiowych, to najczęstsze, zdaniem ankietowanych, przyczyny takiego stanu rzeczy – wynika z raportu L’Oréal Polska „Piękne umysły. Rola kobiet w świecie nauki”.

Przeszkody na ścieżce kariery naukowej kobiet
Jak wynika z raportu L’Oréal Polska „Piękne umysły. Rola kobiet w świecie nauki” opinie Polaków na temat pozycji kobiet w świecie nauki są bardzo optymistyczne, jednak rzeczywistość jest zupełnie inna. Aż 87 proc. respondentów uważa, że panie kierują przynajmniej co piątą instytucją naukową. Zdaniem badanych najwyższe stanowiska naukowe w Europie zajmuje średnio 41 proc. kobiet. Prawie co czwarty odpowiedział, że kobiety zajmują od 41 do 60 proc. najwyższych stanowisk. Jak jest naprawdę? Obecnie w Unii Europejskiej kobiety stanowią tylko 11% wśród naukowców z najwyższych stopniem[2].

Aż 30 proc. badanych uważa, że przyczyną takiego stanu rzeczy jest brak wsparcia ich działań przez władze instytucji lub uczelni, w której pracują. Co piąty ankietowany uważa, że kobiety nie zajmują wysokich stanowisk naukowych, gdyż jest to utrudnione przez czynniki kulturowe oraz zajmowanie najwyższych stanowisk przez mężczyzn. Zdaniem co dziesiątego badanego kobiety nie mają wsparcia w swoich partnerach życiowych, a 8% uznało, że brakuje odpowiednich regulacji prawnych.

Wyniki raportu wskazują, że są znaczne rozbieżności w opiniach Polaków a stanem faktycznym dotyczącym zajmowania najwyższych stanowisk przez kobiety. Dlatego, niezwykle ważna jest edukacja w tym zakresie i promowanie działań zmierzających do poprawy sytuacji kobiet w środowisku naukowym. Zmianie stereotypowego postrzegania kobiet-naukowców i wyeliminowania zjawiska „szklanego sufitu” sprzyjają bezpośrednie działania wspierające osiągnięcia utalentowanych kobiet-naukowców. Możliwość taką stwarza program L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki, który od 16 lat docenia i promuje osiągnięcia naukowe polskich badaczek – mówi Wioletta Rosołowska, prezes zarządu L’Oréal Polska.

Wiele studentek, nieliczne profesorki na polskich uczelniach
Pierwsza kobieta została rektorem polskiej uczelni w latach 80. XX wieku. Była nią prof. Maria Joanna Radomska, która w latach 1981-1987 kierowała Szkołą Główną Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. Tak znaczącą przewagę mężczyzn w obszarze nauki próbuje się wyjaśnić stosunkowo jeszcze niedługim czasem, który upłynął od rozpoczęcia pierwszych karier naukowych kobiet na uniwersytetach.

Wg danych Głównego Urzędu Statystycznego, przytoczonych w raporcie L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki, kobiety stanowią ponad połowę wszystkich studentów i doktorantów. Jednak proporcja zmniejsza się gwałtownie w przypadku wyższych stopni naukowych. Ponad połowa asystentów na uczelniach to kobiety, jednak odsetek ten jest zdecydowanie niższy w przypadku stanowisk docentów (780 mężczyzn na 245 kobiet). Tytuł profesorski natomiast przypada jednej kobiecie na czterech mężczyzn. Tylko 971 kobiet ma tytuł profesora nadzwyczajnego na 3,4 tys. mężczyzn na tym stanowisku.

Aby wesprzeć kobiety chcące pozostać na wyższych stanowiskach w nauce powstał program L’Oréal Polska Dla Kobiet i Nauki. Jego laureatki intensywnie rozwijają się, uzyskując kolejne stopnie, tytuły naukowe i są zatrudniane na prestiżowych stanowiskach. Niejednokrotnie zyskują również szansę na międzynarodową karierę, czego przykładem może być program International Rising Talent także organizowany przez L’Oréal. W marcu br. pośród nagrodzonych w tym konkursie kobiet z całego świata znalazła się dr Bernadeta Szewczyk – laureatka 15. edycji programu Dla Kobiet i Nauki.
Pełna treść raportu „Piękne umysły.

[1] She figures 2012. Gender in Research and Innovation
[2] She figures 2012. Gender in Research and Innovation