Rynek wolnych zawodów w Polsce – korzyści, zagrożenia i wyzwania dla profejsonalistów

Wolny zawód jest zdaniem ponad 54 proc. specjalistów ankietowanych przez Deutsche Bank autem pod względem dowolności miejsca i czasu pracy. Z kolei zapytani o największe zagrożenia powiązane z tego typu karierą, najwięcej, bo niemal 46 proc., wskazało na dużą konkurencję w branży, a 45 proc. na rosnące koszty prowadzenia działalności gospodarczej. W celu lepszego poznania i zrozumienia oczekiwań, potrzeb oraz planów tej specyficznej grupy, Deutsche Bank przygotował specjalny raport „Wolne zawody w Polsce. Portret Profesjonalisty 2016”. Najnowszy raport Deutsche Bank ma pomóc w nakreśleniu i lepszym zrozumieniu ich podstawowych potrzeb, obaw i wyzwań, z jakimi mierzą się w swojej pracy.

- Mimo że grupa ta jest jednym z motorów polskiej gospodarki, w naszej ocenie nie była ona do tej pory dostatecznie dobrze rozpoznana i opisana. Tymczasem w Polsce już blisko 10 proc. małych i średnich firm to przedsiębiorstwa prowadzone przez osoby wykonujące wolny zawód - mówi Leszek Niemycki, Wiceprezes Zarządu Deutsche Bank Polska. – Ogromny potencjał rozwoju branż, w których funkcjonują przedstawiciele tych zawodów, może zostać uwolniony dzięki szerszemu dostępowi do finansowania. Trzeba mieć przy tym na uwadze, że firmy prowadzone przez osoby wykonujące wolne zawody różnią się pod wieloma względami od pozostałych mikroprzedsiębiorstw - zaznacza.

Wolny zawód a własna działalność
Respondenci najnowszego badania Deutsche Bank w zdecydowanej większości wykonują wolny zawód prowadząc własną jednoosobową działalność gospodarczą (72,4 proc.). Z kolei 15,2 proc. badanych pracuje na umowie o pracę. Co dziesiąty jest przedsiębiorcą prowadzącym własną firmę, samodzielnie lub ze wspólnikami. Tylko niespełna 2 proc. ankietowanych wykonuje pracę na podstawie umów o dzieło lub umów zlecenia. - W badaniu Deutsche Bank populacja wolnych zawodów składała się z inżynierów, przedstawicieli branż medycznych, usług finansowych, artystycznych, prawnych oraz związanych z budownictwem i nieruchomościami – wymienia prof. Małgorzata Bombol ze Szkoły Głównej Handlowej. - Już sama mozaika zawodów w badanej próbie pokazuje, że jest ona niejednorodna, a co za tym idzie, może różnić się znacząco potrzebami i oczekiwaniami.

Aż 40,4 proc. respondentów prowadzi działalność dłużej niż 10 lat, a jedna czwarta (25,8 proc.) od 2 do 5 lat. 17,2 proc. badanych funkcjonuje jako przedsiębiorcy krócej niż 2 lata, a nieco mniej (16,6 proc.) między 2 a 5 lat. W swoim zawodzie niemal połowa badanych (46,4 proc.) pracuje dłużej niż 10 lat, 28,6 proc. między 5 a 10 lat, 16,1 proc. od 2 do 5 lat, a poniżej 2 lat 8,9 proc. ankietowanych. - Można ich uznać za soczewkę polskich postaw przedsiębiorczości, a ze względu na konieczność posiadania w znakomitej większości przypadków wykształcenia akademickiego – za inteligencki biznes – mówi prof. Bombol.

Korzyści, zagrożenia i wyzwania
Osoby pracujące w wolnym zawodzie cenią sobie przede wszystkim elastycz¬ność miejsca i czasu pracy – stwierdziło tak 54,3 proc. badanych. Drugą, najczęściej pojawiającą się odpowiedzią jest możliwość łączenia życia prywatnego i zawodowego oraz zachowanie pomiędzy nimi równowagi. Odpowiedziało tak 14,4 proc. respondentów. Na trzecim miejscu jest możliwość rozwoju i doszkalania się w organizacji branżowej (stowarzyszeniu), którą docenia 9,6 proc. badanych. Możliwość prowadzenia działalności gospodarczej jest ważna dla 8,2 proc. pytanych. Co ciekawe, niewielu profesjonalistów widzi wolny zawód jako okazję do posiadania ponadprzeciętnych zarobków (2,4 proc.) oraz prestiżu społecznego (2,4 proc.).

Największym zagrożeniem, bo aż w ponad 46,4 proc. przypadków, jest dla respondentów duża konkurencja w branży. – Oczywiście, chęć wyprzedzenia konkurentów jest rzeczą naturalną w przypadku wszystkich przedsiębiorców, nie tylko tych wykonujących wolne zawody. Trudno jednak sprostać temu zadaniu, nie inwestując w rozwój działalności - komentuje Waldemar Jarek, odpowiedzialny za rozwój oferty kredytowej dla Klientów indywidualnych i mikroprzedsiębiorców w Deutsche Bank Polska.

Drugą największą przeszkodą, jaką wskazało 44,9 proc. profesjonalistów, są rosnące koszty prowadzenia działalności gospodarczej. Dla 41,1 proc. badanych bardzo poważnym wyzwaniem jest odpowiedzialność prawna za wykonywaną pracę. Możliwości zapewnienia sobie regularnych dochodów i utraty płynności finansowej obawia się odpowiednio 39,1 proc. oraz 38,2 proc. respondentów. Problemem dla profesjonalistów są również rosnące obciążenia podatkowe – twierdzi tak co trzeci z nich (32,9 proc.). Ponadto dużym wyzwaniem dla wykonujących wolny zawód jest zdobywanie nowych zleceń i kontraktów (34,8 proc.), zmaganie się z rosnącą biurokracją w rozliczaniu podatków lub procesach (32,4 proc.) oraz konieczność inwestycji w specjalistyczny sprzęt (30,4 proc.).